دیابت چیست و چگونه کنترل می‌شود؟

دیابت یا قند خون یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در جهان است که به دلیل اختلال در تنظیم قند خون رخ می‌دهد. این بیماری زمانی بروز می‌کند که بدن قادر به تولید انسولین کافی نباشد یا به درستی از آن استفاده نکند. دیابت می‌تواند تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی داشتـه باشد و در صورت مدیریت نشـدن، منجر به عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی، آسیب به اعصاب و کلیه‌ها شود. با این حال، با آگاهی، رعایت سبک زندگی سالم و مدیریت صحیح، می‌توان این بیماری را کنترل کرد و از بسیاری از عوارض آن پیشگیری نمود.

دیابت یک بیماری مزمن است که باعث افزایش سطح قند خون می‌شود و به مدیریت نیاز دارد.

دیابت چیست؟

دیابت یک بیماری مزمن است که زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون (گلوکز) در بدن به طور غیرطبیعی بالا باشد. گلوکز منبع اصلی انرژی بدن است که از غذا، به‌ویژه کربوهیدرات‌ها، به دست می‌آید. این قند توسط جریان خون به سلول‌های بدن منتقل می‌شود تا به عنوان انرژی استفاده شود.

برای اینکه گلوکز به سلول‌ها برسد، به هورمونی به نام انسولین نیاز است که توسط پانکراس (لوزالمعده) تولید می‌شود. انسولین مانند یک کلید عمل می‌کند که به گلوکز اجازه ورود به سلول‌ها را می‌دهد. در افراد مبتلا به قند خون، یا پانکراس نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند یا بدن به درستی به انسولین پاسخ نمی‌دهد. در نتیجه، گلوکز در خون باقی می‌ماند و سطح قند خون افزایش پیدا می‌کند. این وضعیت را هایپرگلیسمی می‌نامند.

قند خون می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود، از جمله:

• بیماری‌های قلبی
• آسیب به عصب‌ها
• مشکلات کلیوی
• اختلالات بینایی و آسیب به چشم‌ها

این بیماری در همه گروه‌های سنی دیده می‌شود و معمولاً به صورت یک بیماری مادام‌العمر (مزمن) است، اما با داروها و تغییرات سبک زندگی می‌توان آن را مدیریت کرد.

نام علمی دیابت، Diabetes Mellitus است. یک نوع دیگر از قند خون به نام دیابت بی‌مزه نیز وجود دارد که کاملاً با قند خون ملیتوس متفاوت است و معمولاً با افزایش عطش و تکرر ادرار همراه است. اما این نوع بسیار نادر است.

مدیریت صحیح دیابت و کنترل سطح قند خون می‌تواند به پیشگیری از عوارض آن کمک کرده و کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشد.

دیابت به انگلیسی

دیابت در زبان انگلیسی به صورت Diabetes نوشتـه می‌شود. این واژه ریشه‌ای یونانی دارد و به معنای «جریان» یا «عبور» است که به تکرر ادرار، یکی از علائم اصلی قند خون، اشاره دارد. در متون پزشکی و عمومی، از اصطلاحات مختلفی برای اشاره به انواع قند خون استفاده می‌شود، مانند Type 1 Diabetes (دیابت نوع 1)، Type 2 Diabetes (دیابت نوع 2) و Gestational Diabetes (دیابت بارداری).

نام کامل پزشکی دیابت، Diabetes Mellitus است که «Mellitus» به معنای «شیرین» اشاره به سطح بالای گلوکز در ادرار بیماران دارد. این نام‌گذاری به دلیل کشف طعم شیرین ادرار بیماران مبتلا به قند خون در گذشتـه صورت گرفتـه است. در زبان انگلیسی همچنین اصطلاح Prediabetes برای پیش‌دیابت و Diabetic Retinopathy برای عوارض چشمی ناشی از قند خون استفاده می‌شود. این واژه‌ها در زمینه‌های علمی و درمانی به طور گسترده به کار می‌روند.

برای کنترل دیابت، پیگیری منظم با پزشک و آزمایش قند خون ضروری است.

علائم دیابت چیست؟

علائم دیابت بستـه به نوع آن (نوع 1، نوع 2 یا بارداری) و شدت افزایش قند خون در افراد متفاوت است. در برخی افراد، به خصوص مبتلایان به دیابت نوع 1، علائم به سرعت ظاهر می‌شود و شدیدتر است. اما در دیابت نوع 2، علائم می‌توانند خفیف‌تر باشند و ممکن است سال‌ها بدون تشخیص باقی بمانند. شناخت این علائم برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از عوارض جدی اهمیت بالایی دارد. علائم شایع قند خون عبارتند از:

1 – تشنگی بیش از حد (Polydipsia)

افراد مبتلا به قند خون معمولاً احساس تشنگی شدیدی دارند که با نوشیدن آب نیز برطرف نمی‌شود. این تشنگی به دلیل تلاش بدن برای دفع قند اضافی از طریق ادرار ایجاد می‌شود.

2 – تکرر ادرار (Polyuria)

افزایش میزان ادرار و نیاز مکرر به دستشویی رفتن، به‌ویژه در شب، از علائم رایج قند خون است. این وضعیت به دلیل تلاش کلیه‌ها برای دفع گلوکز اضافی از خون رخ می‌دهد.

3 – خستگی و ضعف مفرط

احساس بی‌انرژی بودن و ضعف عمومی از نشانه‌های مهم قند خون است. این حالت به دلیل ناتوانی سلول‌ها در جذب گلوکز و تولید انرژی رخ می‌دهد.

4 – کاهش وزن بدون دلیل مشخص

در دیابت نوع 1، کاهش وزن غیرمنتظره و سریع ممکن است دیده شود. بدن به دلیل ناتوانی در استفاده از گلوکز، چربی‌ها و ماهیچه‌ها را برای انرژی تجزیه می‌کند.

5 – تاری دید

افزایش قند خون می‌تواند باعث تغییر در عدسی چشم شود و تاری دید ایجاد کند. در صورت کنترل نشـدن قند خون، این مشکل می‌تواند به آسیب دائمی بینایی منجر شود.

6 – زخم‌ها و بریدگی‌های دیر التیام‌یابنده

قند خون می‌تواند بر روند بهبود زخم‌ها و بریدگی‌ها تأثیر بگذارد. سطح بالای قند خون جریان خون و عملکرد سیستم ایمنی را مختل می‌کند.

7 – عفونت‌های مکرر

افراد مبتلا به قند خون به‌طور مکرر دچار عفونت‌های قارچی، پوستی و تناسلی می‌شوند. قند اضافی در بدن محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها ایجاد می‌کند.

8 – احساس گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها و پاها

افزایش قند خون می‌تواند به اعصاب آسیب برساند و علائمی مانند بی‌حسی، درد یا گزگز در اندام‌ها ایجاد کند.

9 – بوی شیرین در تنفس

در برخی افراد مبتلا به دیابت نوع 1، تنفس ممکن است بوی میوه‌ای یا شیرین داشتـه باشد. این علامت نشان‌دهنده وجود کتون در خون است که ممکن است به Diabetes ketoacidosis منجر شود.

10 – کاهش شدید وزن در مدت کوتاه

به دلیل عدم توانایی بدن در استفاده از گلوکز و تجزیه چربی‌ها و پروتئین‌ها برای تولید انرژی.

عوارض و مشکلات مرتبط با علائم

مشکلات و عوارض مربوط به علائم دیابت عبارتند از:

1 – مشکلات قلبی و عروقی

قند خون می‌تواند باعث تنگ شـدن عروق و افزایش خطر سکته قلبی و مغزی شود.

2 – آسیب به چشم‌ها (Diabetic Retinopathy)

افزایش قند خون می‌تواند به رگ‌های خونی کوچک چشم آسیب برساند و منجر به نابینایی شود.

3 – مشکلات پا

کاهش جریان خون و آسیب عصبی می‌تواند زخم‌های پای دیابتی ایجاد کند که ممکن است به قطع عضو منجر شود.

4 – نارسایی کلیه

آسیب به عروق خونی کلیه‌ها می‌تواند باعث کاهش عملکرد کلیه و در موارد شدید، نیاز به دیالیز شود.

اهمیت تشخیص زودهنگام

بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ممکن است علائم را نادیده بگیرند یا متوجه آن نشوند، زیرا این علائم به‌آرامی ظاهر می‌شوند. در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شـده، مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های قند خون ضروری است. تشخیص زودهنگام و مدیریت قند خون می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کرده و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

دیابت درمان قطعی ندارد، اما با مدیریت صحیح می‌توان کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

انواع دیابت

قند خون یک بیماری پیچیده است که در انواع مختلفی ظاهر می‌شود. هر نوع قند خون دلایل، علائم و روش‌های درمانی خاص خود را دارد. شناخت انواع دیابت و تفاوت‌های آن‌ها به تشخیص بهتر و مدیریت مناسب بیماری کمک می‌کند. در ادامه، به توضیح کامل انواع مختلف قند خون می‌پردازیم.

1 – دیابت نوع 1

دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های بتا در پانکراس که مسئول تولید انسولین هستند حمله می‌کند. در نتیجه، تولید انسولین به‌طور کامل متوقف می‌شود. انسولین هورمونی است که به گلوکز (قند خون) کمک می‌کند وارد سلول‌های بدن شـده و به انرژی تبدیل شود.

ویژگی‌ها:

• معمولاً در کودکان، نوجوانان یا بزرگسالان جوان بروز می‌کند.
• علائم آن شامل کاهش وزن ناگهانی، تشنگی مفرط، تکرر ادرار، و خستگی است.
• بدون تزریق انسولین روزانه، بدن نمی‌تواند گلوکز را پردازش کند که منجر به عوارض جدی می‌شود.

درمان:

نیاز به تزریق منظم انسولین و نظارت دقیق بر سطح قند خون دارد.

2 – دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع قند خون است که زمانی رخ می‌دهد که بدن یا به اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کند یا سلول‌ها به انسولین مقاومت نشان می‌دهند. این شرایط باعث افزایش قند خون می‌شود.

ویژگی‌ها:

• معمولاً در بزرگسالان بالای 40 سال مشاهده می‌شود، اما امروزه در کودکان و نوجوانان نیز به دلیل چاقی و کم‌تحرکی شایع شـده است.
• علائم آن ممکن است خفیف باشند و شامل خستگی، تشنگی، تاری دید و بهبود کند زخم‌ها باشد.

عوامل خطر:

چاقی، سبک زندگی کم‌تحرک، سابقه خانوادگی قند خون و رژیم غذایی ناسالم.

درمان:

تغییرات سبک زندگی، رژیم غذایی، ورزش، داروهای خوراکی و در موارد پیشرفتـه، انسولین.

3 – پیش‌دیابت

پیش‌دیابت مرحله‌ای است که سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است، اما هنوز به حدی نرسیده که دیابت نوع 2 تشخیص داده شود.

ویژگی‌ها:

بدون علائم مشخص، اما در صورت عدم درمان، احتمال پیشرفت به دیابت نوع 2 بسیار زیاد است.

درمان و پیشگیری:

تغییرات سبک زندگی، کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی می‌توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.

4 – دیابت بارداری

دیابت بارداری نوعی قند خون است که در دوران بارداری ظاهر می‌شود و معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود.

ویژگی‌ها:

• در زنانی که قبلاً قند خون نداشتـه‌اند رخ می‌دهد.
• ممکن است بدون علامت باشد و معمولاً در هفته‌های 24 تا 28 بارداری با آزمایش خون تشخیص داده می‌شود.
• سطح بالای قند خون می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.

درمان:

رژیم غذایی متعادل، ورزش و در مواردی انسولین.

5 – دیابت مونوژنیک (MODY)

این نوع قند خون به دلیل جهش در یک ژن خاص ایجاد می‌شود و متفاوت از دیابت نوع 1 و نوع 2 است.

ویژگی‌ها:

• در افراد زیر 25 سال ظاهر می‌شود.
• معمولاً ارثی است و در خانواده‌هایی با سابقه طولانی قند خون دیـده می‌شود.

درمان:

ممکن است به انسولین نیاز نداشتـه باشد و با داروهای خوراکی مدیریت شود.

دیابت نوع 1 اغلب در کودکان و نوجوانان تشخیص داده می‌شود و به انسولین نیاز دارد.

6 – دیابت نوزادی (Neonatal Diabetes)

این نوع قند خون بسیار نادر است و در شش ماه اول زندگی تشخیص داده می‌شود.

ویژگی‌ها:

• با دیابت نوع 1 متفاوت است و خودایمنی نیست.
• ممکن است موقت باشد و بعداً در زندگی بازگردد.

درمان:

نیاز به بررسی ژنتیکی و درمان‌های اختصاصی دارد.

7 – دیابت نوع 3c

دیابت نوع 3c به دلیل آسیب به پانکراس ایجاد می‌شود. این آسیب ممکن است ناشی از بیماری‌هایی مانند سرطان پانکراس، فیبروز کیستیک یا جراحی باشد.

ویژگی‌ها:

پانکراس توانایی تولید انسولین را از دست می‌دهد.

درمان:

انسولین درمانی و مراقبت از بیماری زمینه‌ای.

8 – دیابت ناشی از داروها

برخی داروها، مانند استروئیدها و داروهای ضدروان‌پریشی، می‌توانند باعث افزایش قند خون و ابتلا به قند خون شوند.

درمان:

تغییر دارو در صورت امکان یا مدیریت سطح قند خون.

9 – دیابت فیبروز کیستیک (Cystic Fibrosis Diabetes)

این نوع قند خون در افرادی با فیبروز کیستیک دیـده می‌شود و ترکیبی از ویژگی‌های دیابت نوع 1 و نوع 2 را دارد.

درمان:

معمولاً شامل انسولین و مراقبت ویژه است.

10 – دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان (LADA)

این نوع قند خون که گاهی به عنوان دیابت نوع 1.5 شناختـه می‌شود، ترکیبی از ویژگی‌های دیابت نوع 1 و نوع 2 است.

ویژگی‌ها:

به آرامی ظاهر می‌شود و در افراد بالای 30 سال شایع‌تر است.

درمان:

ابتدا ممکن است بدون انسولین مدیریت شود، اما به مرور نیاز به انسولین پیدا می‌کند.

قند خون به اشکال مختلفی بروز می‌کند که هر کدام نیاز به تشخیص دقیق و درمان خاصی دارند. آگاهی از انواع دیابت به افراد کمک می‌کند بیماری خود را بهتر بشناسند و از عوارض جدی جلوگیری کنند. تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح نقش کلیدی در بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد.

تغذیه مناسب و کاهش وزن می‌تواند به پیشگیری و درمان دیابت نوع 2 کمک کند.

میوه‌های مفید برای دیابت چیست؟

افراد مبتلا به قند خون باید به دقت میزان قند دریافتی خود را کنترل کنند. اما این بدان معنا نیست که باید از خوردن میوه‌ها اجتناب کنند. بسیاری از میوه‌ها سرشار از فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که می‌توانند به کنترل قند خون کمک کنند. انتخاب میوه‌های مناسب با شاخص گلیسمی پایین و مصرف متعادل آن‌ها می‌تواند بخشی از رژیم غذایی سالم افراد دیابتی باشد. میوه‌های مفید برای دیابت عبارتند از:

1 – سیب

سیب یک منبع غنی از فیبر و ویتامین C است. پوست سیب حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند.

2 – توت‌ها (بلوبری، توت‌فرنگی و تمشک)

توت‌ها سرشار از فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C هستند و شاخص گلیسمی پایینی دارند. آن‌ها به کند کردن جذب قند کمک می‌کنند و برای کنترل قند خون مفید هستند.

3 – گریپ‌فروت

این میوه دارای شاخص گلیسمی پایین است و سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌هاست که می‌تواند به کاهش سطح قند خون کمک کند.

4 – آووکادو

اگرچه آووکادو به عنوان یک میوه شیرین شناختـه نمی‌شود، اما حاوی چربی‌های مفید و فیبر است که می‌تواند سطح قند خون را تثبیت کند.

5 – پرتقال

پرتقال منبع غنی ویتامین C است و به دلیل شاخص گلیسمی پایین، به کنترل قند خون کمک می‌کند.

6 – گلابی

گلابی به دلیل فیبر بالا و شاخص گلیسمی پایین می‌تواند سطح قند خون را به تدریج افزایش دهد و برای افراد دیابتی مناسب است.

7 – کیوی

این میوه منبع غنی از فیبر، ویتامین C و پتاسیم است و شاخص گلیسمی پایینی دارد که برای قند خون مناسب است.

8 – انار

دانه‌های انار حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند که می‌توانند به بهبود عملکرد انسولین کمک کنند و سطح قند خون را کنترل کنند.

9 – هندوانه (در مقادیر کم)

اگرچه هندوانه شاخص گلیسمی بالایی دارد، اما محتوای آبی و مواد مغذی آن می‌تواند در مقادیر کم برای افراد دیابتی مفید باشد.

10 – آلو

آلو دارای فیبر بالا و آنتی‌اکسیدان‌هایی است که می‌تواند به تثبیت قند خون کمک کند.

نکات مهم در مصرف میوه‌ها

در این بخش به مهم ترین نکات در مصرف میوه ها برای کاهش قند خون می‌پردازیم:

1 – توجه به اندازه سهم

حتی میوه‌های مفید نیز باید در مقدار مناسب مصرف شوند، زیرا مصرف بیش از حد می‌تواند باعث افزایش قند خون شود.

2 – ترکیب با پروتئین یا چربی مفید

مصرف میوه‌ها همراه با منابع پروتئین یا چربی‌های سالم مانند آجیل یا ماست می‌تواند از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری کند.

3 – اجتناب از آب‌میوه‌های صنعتی

این نوشیدنی‌ها معمولاً حاوی قند افزوده هستند و باید از مصرف آن‌ها پرهیز شود.

مصرف میوه‌های مناسب می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای افراد مبتلا به دیابت باشد. انتخاب میوه‌هایی با شاخص گلیسمی پایین و سرشار از فیبر می‌تواند به کنترل قند خون کمک کند و نیازهای تغذیه‌ای بدن را تأمین کند. مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه برای تنظیم برنامه غذایی شخصی نیز بسیار توصیه می‌شود.

دشمن دیابت چیست؟

مدیریت قند خون نیازمند رعایت سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، و فعالیت بدنی است. بسیاری از عوامل می‌توانند به کنترل این بیماری کمک کنند و به نوعی به عنوان «دشمن دیابت» شناختـه شوند. این عوامل می‌توانند با تنظیم قند خون، بهبود حساسیت انسولین، و کاهش خطر عوارض دیابت تأثیر مثبتی داشتـه باشند.

1 – رژیم غذایی سالم و متعادل

غذاهای مناسب پیشگیری از دیابت عبارتند از:

1 – 1 – فیبرها

مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر مانند سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، و میوه‌های کم‌قند می‌تواند به تثبیت قند خون کمک کند.

1 – 2 – چربی‌های مفید

چربی‌های غیراشباع موجود در آووکادو، مغزها، و روغن زیتون به بهبود حساسیت انسولین کمک می‌کنند.

1 – 3 – پروتئین‌ها

غذاهای پروتئینی مانند مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات کم‌چرب باعث کاهش هوس غذایی و تثبیت سطح قند خون می‌شوند.

ورزش منظم می‌تواند در کنترل دیابت نوع 2 و بهبود سلامت عمومی مؤثر باشد.

2 – فعالیت بدنی منظم

ورزش کردن به بهبود حساسیت انسولین و کاهش قند خون کمک می‌کند. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و یوگا می‌توانند تأثیر مثبتی داشتـه باشند.

• توصیه می‌شود حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی در هفته انجام شود.
• ورزش‌های مقاومتی مانند کار با وزنه نیز برای تقویت عضلات و بهبود عملکرد متابولیک مفید هستند.

3 – کنترل وزن

حفظ وزن ایده‌آل یکی از مهم‌ترین عوامل در کنترل قند خون، به‌ویژه دیابت نوع 2 است. کاهش وزن اضافی می‌تواند مقاومت به انسولین را کاهش داده و سطح قند خون را تنظیم کند.

4 – کنترل استرس

استرس مزمن می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد و باعث مقاومت به انسولین شود. روش‌هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا، و سرگرمی‌های آرامش‌بخش می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند.

5 – خواب کافی

خواب ناکافی یا نامنظم می‌تواند به افزایش قند خون و ایجاد مقاومت به انسولین منجر شود. توصیه می‌شود روزانه 7 تا 8 ساعت خواب باکیفیت داشتـه باشید.

6 – آب کافی بنوشید

نوشیدن آب کافی به بدن کمک می‌کند گلوکز اضافی را از طریق ادرار دفع کند. این کار می‌تواند از افزایش بیش از حد قند خون جلوگیری کند.

7 – مصرف منظم داروها

افراد مبتلا به قند خون باید داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنند. انسولین و داروهای خوراکی می‌توانند نقش مهمی در کنترل سطح قند خون داشتـه باشند.

8 – کاهش مصرف قند و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شـده

قندهای ساده و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شـده مانند نان سفید، شیرینی‌ها، و نوشیدنی‌های شیرین می‌توانند سطح قند خون را به سرعت افزایش دهند و باید محدود شوند.

9 – سبزیجات و میوه‌های کم‌قند

سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکلی، و خیار و میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی و سیب سبز دشمن طبیعی دیابت هستند، زیرا قند کمی دارند و سرشار از فیبر هستند.

10 – آگاهی و آموزش

آموزش در مورد قند خون و راه‌های مدیریت آن یکی از مؤثرترین ابزارها برای کنترل این بیماری است. یادگیری نحوه انتخاب غذا، میزان فعالیت بدنی، و اندازه‌گیری منظم قند خون می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

دشمنان دیابت شامل تغییرات مثبت در سبک زندگی، تغذیه سالم، فعالیت بدنی، و مدیریت استرس هستند. با اتخاذ این روش‌ها، می‌توان قند خون را بهتر کنترل کرد و خطر عوارض آن را به حداقل رساند. مشاوره با پزشک و متخصص تغذیه برای تعیین برنامه‌ای متناسب با شرایط فردی بسیار مهم است.

افرادی که دیابت دارند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌های پوستی هستند.

تأثیر دیابت بر سلامت پوست

قند خون می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامت پوست داشتـه باشد. سطح بالای قند خون باعث آسیب به رگ‌های خونی و اعصاب می‌شود که جریان خون به پوست را کاهش می‌دهد. این موضوع می‌تواند باعث خشکی پوست، کاهش خاصیت ارتجاعی آن و افزایش احتمال ترک‌خوردگی شود. خشکی پوست ناشی از قند خون همچنین زمینه‌ساز خارش، التهاب و عفونت‌های قارچی و باکتریایی است.

یکی از مشکلات رایج در افراد دیابتی، تأخیر در بهبود زخم‌ها و بریدگی‌ها است. سطح قند خون بالا روند ترمیم زخم را مختل می‌کند و خطر عفونت را افزایش می‌دهد. زخم‌های مزمن، به‌ویژه در ناحیه پاها، ممکن است به مشکلات جدی‌تری مانند زخم دیابتی و حتی قطع عضو منجر شوند. به همین دلیل مراقبت منظم از پوست و پاها برای افراد دیابتی اهمیت زیادی دارد.

برای کاهش اثرات قند خون بر پوست، استفاده از مرطوب‌کننده‌های مناسب، جلوگیری از خشکی بیش از حد، و رعایت بهداشت فردی ضروری است. اگرچه روش‌هایی مانند استفاده از سرنگ انسولین در درمان مشکلات پوستی ناشی از قند خون کاربرد دارند، اما افراد دیابتی باید قبل از هرگونه درمان با پزشک متخصص مشورت کنند، زیرا شرایط بدن آن‌ها ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد. مراقبت مداوم از پوست و کنترل سطح قند خون می‌تواند به حفظ سلامت و زیبایی پوست کمک کند.

جمع بندی

دیابت یک بیماری مزمن است که با مدیریت صحیح و تغییرات مثبت در سبک زندگی می‌توان تأثیر آن را بر زندگی به حداقل رساند. آگاهی از نوع دیابت، رعایت رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم، و کنترل استرس نقش مهمی در کنترل این بیماری دارند. همچنین، تشخیص زودهنگام و مشاوره با پزشک می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی کمک کند. همان‌طور که سر فلیپ راندال (Sir Philip Randle)، یکی از محققان برجستـه در حوزه دیابت، می‌گوید: «مدیریت دیابت یک مسئولیت روزانه است که با تغییرات کوچک اما پایدار در سبک زندگی، می‌توان زندگی باکیفیت‌تری داشت.» این جمله تأکیدی است بر اهمیت آگاهی و نقش اقدامات روزانه در کنترل این بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران.

همیارمد

سوالات متداول

1 – مهم‌ترین علائم دیابت چیست؟

تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، کاهش وزن ناگهانی، خستگی مفرط، تاری دید، دیر بهبود یافتن زخم‌ها و عفونت‌های مکرر از علائم اصلی قند خون هستند.

2 – عوارض دیابت چیست؟

قند خون می‌تواند باعث بیماری‌های قلبی، نارسایی کلیه، آسیب به اعصاب، مشکلات بینایی (مانند نابینایی) و زخم‌های پای دیابتی شود که در موارد شدید ممکن است به قطع عضو منجر شود.

3 – علت دیابت چیست؟

دیابت نوع 1 به دلیل واکنش خودایمنی علیه سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس رخ می‌دهد. در دیابت نوع 2، مقاومت به انسولین یا تولید ناکافی آن علت اصلی است. عوامل ژنتیکی، چاقی و سبک زندگی ناسالم نقش مهمی دارند.

4 – علائم دیابت در زنان چیست؟

تشنگی و تکرر ادرار، خستگی، عفونت‌های مکرر قارچی و ادراری، خارش در ناحیه تناسلی، و بی‌حسی یا گزگز در دست‌ها و پاها از علائم رایج قند خون در زنان هستند.